بازار خودرو در روزهای اخیر با نوسان قیمت مواجه شد. با بازگشت ارز به کانال قبلی خود دوباره قیمت خودروهایی که گاه تا ۲۰میلیون تومان هم رشد داشت، عمدتا به قیمت قبل بازگشت. با اینحال، بسیاری پیشبینی میکنند که قیمت خودرو در ماههای پایانی سال رشد ۲۰ تا ۲۵درصدی خواهد داشت.
این پیشبینی البته نه به دلیل قیمت فعلی ارز، بلکه بر اساس چشمانداز اقتصادی کشور و روند ورود ارز به کشور انجام شده است. بسیاری معتقدند؛ اوضاع ارزی کشور مطلوب نبوده و افزایش تعرفهها در بخشهای مختلف اعماز خودروهای صفرکیلومتر و قطعات منفصله (CKD) برای کاهش ارزبری واردات است.
درحالحاضر بسیاری تولیدکنندگان از نبود ارز و عدم تامین ارز مورد نیاز واردات گلایه میکنند. همین کمبود ارز بسیاری را نسبت به آینده بدبین کرده است. در چنین شرایطی، کارشناسان اقتصادی نسبتبه تشدید کمبود ارز در ماههای آینده هشدار میدهند و همین مساله سبب رشد قیمت دلار در بازار و به تبع آن قیمت خودرو خواهد شد.
درخصوص وضعیت بازار خودرو و پیشبینی آینده آن با سعید موتمنی، رئیس اتحادیه صنف دارندگان نمایشگاه و فروشندگان خودرو تهران به گفتوگو پرداختیم.
وضعیت بازار خودرو طی هفتههای اخیر به چه صورت بوده است؟
قیمتها تغییر آنچنانی نداشته و شاید حدود چند درصد رشد کرده و دوباره به مسیر قبلی بازگشته، درمجموع تغییر بزرگی در بازار حاصل نشده است و همچنان رکود سنگین در بازار دیده میشود.
برخی خودروها تا ۲۰میلیون تومان افزایش قیمت پیدا کردند. آیا روند افزایشی قیمتها ادامهدار بوده است؟
طی هفتههای گذشته که نرخ ارز رشد پیدا کرد، برخی خودروها تا چند دهمیلیون تومان هم افزایش قیمت پیدا کردند. اما با شروع کاهش نرخ دلار، قیمتها هم دوباره به حالت سابق بازگشت. این افزایش قیمت البته برای چند مدل خاص رخ داد و خیلی جامع و همهگیر نبود. درمجموع تغییر قیمتی در دو سه هفته اخیر دیده نشده، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در شرایط فعلی غیر از بحث ارز، فاکتور شدن خودرو است. برای چند روزی ممکن است قیمتها یک تغییر جزیی داشته باشد، اما وضعیت مانند سابق است. خودروسازان باید عرضه خودرو را افزایش دهند. هرچقدر خودرو بیشتر ازسوی خودروسازان فاکتور شود، خودرو در بازار بیشتر میشود و قیمتها هم متعادلتر میشود.
گفته میشود قیمت خودرو از دیماه و اواخر سال بین ۲۰ تا ۲۵درصد افزایش پیدا میکند. این پیشبینی تا چه اندازه صحیح است؟
وضعیت بازار خودرو متاثر قیمت دلار و عرضه خودرو ازسوی خودروسازان است. بنابراین از حالا نمیتوان در مورد بهمن یا اسفند و قیمت خودرو در بازار صحبت کرد. شاید در آن زمان نرخ دلار کاهش پیدا کرده باشد یا حداقل در همین کانال فعلی باقی بماند و عرضه خودروسازان نیز افزایش پیدا کرده باشد. در این صورت قطعا افزایش قیمتی رخ نخواهد داد. بنابراین اگر تا پایان سال تولید خودرو افزایش پیدا کند و این محدودیت عرضه کاهش پیدا کند، حداقل تغییری در قیمت ها نخواهیم داشت. بهنظر میرسد در شرایط فعلی قیمتها چندان تغییر بزرگی نداشته باشد. اما بههرحال باید منتظر ماههای پایانی باشیم و ببیینیم نرخ دلار به کجا خواهد رسید. اگر تصمیمگیران اجازه دهند که نیاز بازار از طریق واردات شفاف پاسخ داده شود، مطمئن باشید افزایش قیمتی نخواهیم داشت. اما اگر شرایط به سمت دیگری حرکت کند که بازار با محدودیت بیشاز پیش خودرو مواجه شود، قطعا قیمتها به سمت بالا سوق پیدا خواهد کرد.
قیمت برخی خودروهای وارداتی توسط شورای رقابت تعیین شد. به نظر شما این قیمتها چه تاثیری بر بازار خواهد داشت؟
این قیمتها روی کاغذ مشخص شدهاند و هنوز خودرویی با قیمت نهایی تحویل مشتری و پلاک نشده است. بنابراین تا زمانی که خودرو به مشتری عرضه نشده و قیمت نهایی مشخص نشود، نمیتوان در مورد قیمت صحبت کرد. اما قطعا واردات خودرو به این شکل به بیراهه خواهد رفت. بارها درخواست کردیم که اجازه دهند همه افراد بتوانند خودرو وارد کنند. در این صورت قطعا قیمتها نیز کاهش پیدا خواهد کرد. اما با این روند واردات امیدی نیست که بازار به تعادل برسد.
تعرفه واردات و میزان سود بازرگانی نیز مشخص شد و دیدیم که از ۱۱ تا ۱۷۰ درصد تعیین شد. به نظر شما چه روندی را با این تعرفهها شاهد خواهیم بود؟ آیا واردات صرفه اقتصادی خواهد داشت؟
با این نوع واردات قطعا راه به جایی نخواهیم برد. اگر خودرویی یکمیلیارد تومان قیمت داشته باشد، با این حجم از تعرفه به بیش از ۳میلیارد تومان خواهد رسید. این هزینه فارغ از مباحث دیگر مانند شمارهگذاری و … است. بنابراین قیمت یک خودرو معمولی به شدت نجومی خواهد شد و تاثیرگذاری خود را در بازار از دست خواهد داد. باید تعرفه واردات خودرو برداشته شود و هر کسی بتواند خودرو موردنیازش را وارد کند.
عدم اعلام آییننامه واردات چه تاثیری بر روند فعلی داشته است؟ نقش وزارت صمت در این بخش چیست؟
قانونگذار فعلا کار خود را کرده و قانون تصویب شده است. الان وزارتخانه باید کار را اجرایی کند. تا چند وقت پیش میگفتند مجلس همراهی نمیکند، اما حالا که مجلس تصویب کرده است، وزارتخانه خودرو وارد به خد لازم دارد نکرده و آییننامه را نیز اعلام نمیکند. توپ در زمین وزارت صمت است. در هر صورت، این دولتیها هستند که باید مسیر را مشخص کنند.
تا این لحظه هیچ آییننامهای در مورد واردات از سمت دولت ارائه نشده است. اما واردات خودرو یک مسیر دارد؛ خودرویی که تحویل گمرک میشود، مراحل خاص خود را دارد و بیش از یک ماه طول میکشد تا ماشین پس از خرید به گمرک برسد و استاندارد روی آن نظر بدهد. بههرحال دولت اگر میخواهد بر بازار تاثیر مثبت بگذارد، بهتر است شرایط واردات را تسهیل کند، نه اینکه تعرفههای نجومی برای واردات خودرو تعیین کند. در این صورت قطعا آینده خوبی برای بازار نمی توان متصور بود.