طراحی که برند سوپراسپرت‌ساز خود را رها کرد

شرکت فیسکر درحال‌حاضر ورشکست شده است. این خبر باردیگر ماه پیش منتشر شد چراکه موسس آن شرایط مشابهی را ۱۰سال قبل هم تجربه کرده بود. هنریک فیسکر که در دانمارک به دنبال آمده اولین کار طراحی خود را سال ۱۹۸۹ در ب‌ام‌و به دست آورد و نخستین پروژه‌اش نیز کانسپت E۱ EV بود.

او سپس روی خودروهای Z۸ و X۵ کار کرد و پس از آن راهی آستون‌مارتین شد و با همکاری یان کالوم خودروهای DB۹ و ونتیج متولد شوند. فیسکر در گام بعدی حضوری کوتاه‌مدت در فورد داشت اما در سال ۲۰۰۵ کسب‌وکار خود را شروع کرد.

نخستین قدم‌های فیسکر

او یک سال بعد شرکت کوچ‌بیلد فیسکر را در کالیفرنیا تاسیس و دو محصول با نام‌های ترامونتو و لاتیگو را رونمایی کرد. فیسکر ابتدا خودرو مرسدس بنز SL ۵۵ AMG رودستر بازنگری‌شده با جلوپنجره الهام گرفته از جت جنگنده F-۲۲ را معرفی کرد. خودرو بعدی فیسکر هم نمونه کوچ بیلد ب‌ام‌و ۶۴۰Ci بود که از ۳.۰ CSL دهه ۷۰ میلادی الهام گرفته بود.

او در مصاحبه با رسانه‌ها گفته بود چرا موفق خواهیم شد؟ چون تقاضا برای خودروهای خاص و کمیاب وجود دارد. چیزی که به آن نگاه می‌کنیم، ۱۵۰ نفری هستند که یک خودرو منحصربه‌فرد بر اساس تکنولوژی مطمئن را می‌خرند، خودرویی که ظاهری ظریف و سواری هیجان‌انگیزی دارد. اما فیسکر در انتخاب واژه‌های خود دقت کافی نداشت زیرا لاتیگو هرگز راهی خط تولید نشد و ترامونتو هم فقط به تعداد ۱۷ دستگاه تولید شد.

در سال ۲۰۰۷ خودرو لاتیگو CS با پیشرانه ۱۰ سیلندر ب‌ام‌و M۶ معرفی شد اما این خودرو نیز سرنوشتی مشابه لاتیگو داشت.

فیسکر پس از این تجارب ناموفق روی دو استارت‌آپ هم کار کرد که هدف یکی تولید خودروهای اسپرت در آلمان و دیگری تولید انبوه خودروهای برقی برای بازارهای جهانی بود.

رقابت با بزرگان

این شرکت در سال ۲۰۰۷ رقیب پورشه کیمن با نام آرتگا GT را معرفی کرد، خودرویی که از فریم فضایی آلومینیومی فولکس‌واگن استفاده می‌کرد. برخی کارشناسان توانایی‌های این خودرو را در سطح مطلوبی ارزیابی کردند اما آرتگا تنها پس از تولید ۱۵۳ دستگاه از GT؛ سرمایه خود را از دست داد.

در همین زمان تسلا یک دعوای حقوقی را بر سر سدان برقی مدل S شروع کرد. تسلا مدعی بود فیسکر کارما طرحی ضعیف و سرقتی از سدان موردبحث است. البته فیسکر در این دعوای حقوقی برنده شد و قاضی حکم به بی‌گناهی این شرکت داد.

در مقابل تسلا نیز مجبور شد یک‌میلیون دلار غرامت بپردازد هرچند فیسکر نیازی به این مبلغ نداشت چراکه توانسته بود از طرف سرمایه‌گذارانی همچون لئوناردو دی‌کاپریو سرمایه یک‌میلیارد دلاری را به دست آورد.

سدان فیسکر کارما با استایل منحصربه‌فرد و فریم فضایی آلومینیومی خود ۳۹۸ اسب‌بخار قدرت داشت و درعین‌حال آلایندگی کمتری نسبت به تویوتا پریوس تولید می‌کرد. این خودرو از دو موتور برقی در عقب سود می‌برد و یک باتری لیتیوم یونی ۲۰کیلووات ساعتی نیز شعاع حرکتی ۸۰‌کیلومتری را فراهم می‌کرد و پس از یک پیشرانه ۲ لیتری ساخت پونتیاک وارد مدار می‌شد تا بنزین را به برق تبدیل کرده و ۴۰۰ کیلومتر دیگر هم در دسترس راننده قرار گیرد.

تکنولوژی‌های زیاد به‌کار رفته در کارما باعث شند عرضه این خودرو با تاخیر فراوان همراه شود اما در نهایت کارما سال ۲۰۱۱ به‌جای خودروهای کیمن و باکستر در کارخانه والمت تولید شد چراکه قرارداد مونتاژ دو خودرو یادشده به پایان رسیده بود.

قیمت کارما به حدود ۱۰۰هزار دلار می‌رسید که بسیار بیشتر از هدف اولیه ۸۰ هزار دلار بود اما فیسکر همچنان احساس می‌کرد تا سال ۲۰۱۵ می‌تواند به فروش ۱۰۰ هزار دستگاهی دست یابد.

کارما در سه نسخه سدان، کابریوله و هاچ‌بک روی خط تولید می‌رفت. دی کاپریو، ال گور و کالین پاور (سیاستمداران آمریکایی)، سیلو گرین و جاستین بیبر (خوانندگان مشهور) و بسیاری از چهره‌های شناخته‌شده آمریکایی نیز کارما را انتخاب کرده بودند.

پایان تلخ

فیسکر در سال ۲۰۱۲ سدان بزرگ‌تر Rex را معرفی کرد اما بدشانسی گریبان این شرکت را گرفت چراکه تنها تامین‌کننده باتری فیسکر یعنی شرکت A۱۲۳ پس از دو فراخوان برای کارما اعلام ورشکستگی کرد.

تنها حدود ۲۴۵۰ دستگاه از این خودرو تا آن دوران تولید شد که ۳۸۸ دستگاه از آن‌ها به دلیل توفان سندی از بین رفتند. فیسکر چند ماه بعد به خاطر عدم سازش بر سر استراتژی کاری از شرکت خود استعفا داد و تا نوامبر آن سال با ۱۳۹میلیون دلار بدهی پرداخت‌نشده ورشکست شد. البته اشخاص و شرکت‌های متنوعی خواهان فیسکر بودند که ازجمله آن‌ها می‌توان به باب لوتز؛ مدیر اسبق جنرال‌موتورز، بایک‌موتور، جیلی، وانژیانگ و… اشاره کرد.

درنهایت وانژیانگ که قبلا A۱۲۳ را نیز نجات داده بود فیسکر را خریداری و از سال ۲۰۱۶ کار فروش خودرو ارتقایافته کارما رورو را شروع کرد. هنریک فیسکر هم یک شرکت جدید سازنده خودروهای برقی تاسیس کرد که البته می‌دانید سرنوشت آن چه بوده است.